Enerji Tasarrufu Modunda Çalışmak: Sessiz İstifa

Son zamanlarda pek çok ülkenin iş dünyasında yeni bir akım konuşuluyor: Sessiz İstifa. Kimileri bunu bir çeşit tembellik olarak görüyor, kimileri ise iş ve özel yaşam arasında denge kurmanın bir yolu olarak yorumluyor. Öte yandan, her ne kadar yeni bir isimle anılsa da bunun yeni bir davranış olmadığı konusunda hemen hemen herkes aynı fikirde. Eskilerin, iş yavaşlatma, tükenmişlik, iş tatminsizliği olarak hali hazırda bildiği; iş dünyasında sık ve yaygın görülen, farklı dönemlerde kitlesel olarak gözlemlendiğinde de çeşitli adlar verilmiş bir durumdan bahsediyoruz.

Peki Nedir Bu Sessiz İstifa?

Çalışanın yalnızca iş tanımında belirtilen işleri, sadece gerektiği kadar yapması olarak tanımlanıyor. Çalışanlar, işi geliştirmek için fazladan çaba harcamayı, inisiyatif almayı, mesai saatleri dışında işi düşünmeyi bırakıyor; kısacası daha fazlası fikrinden vazgeçiyorlar. Elbette o şirkette/işte kariyer fikrinden ve bir gelecek hayalinden de.

Nasıl ki elektronik aletlerinizin şarjı azaldığında cihaz, pil tamamen bitmesin diye kendini enerji tasarrufu moduna alıyor ve belli fonksiyonlarını kendi kendine kapatıyorsa, sessiz istifa eden bir çalışan da enerjisini minimum düzeyde işine ayırarak yalnızca kendisine verilen işleri tamamlıyor. Dolayısıyla, görünürde iş yapılıyor ve göze çarpan bir eksiklik olmuyor ancak daha iyi bir iş çıkma potansiyeli atıl durumda kalıyor.

Nasıl Ortaya Çıktı?

Kavramın popülerleşmesi Amerikalı bir TikTok fenomeninin 3,5 milyon kişi tarafından izlenen videosu sayesinde olduysa da farklı ülkelerde çekilen ve 159 milyon defa kullanılan #quitequitting hashtag’i ile hızla yayıldı. Pek çok kültürden çalışanın sesinin duyulmasını sağlayan bu akım, pandeminin iş dünyasında yarattığı değişimin farklı bir boyuttan konuşulma ihtiyacını gündeme getirmiş oldu.

Türkiye’de Her Dört Çalışandan Biri Sessiz İstifa Sürecinde

Youthall’un Türkiye’de 1.000’in üzerinde katılımcıyla yaptığı araştırma ise, her dört kişiden birinin sessiz istifa sürecinde olduğunu gösteriyor (1). Özellikle gençler arasında yaygın olması sebebiyle bunu yeni jenerasyonun karakteristik özellikleriyle bağdaştıran da var, kariyerlerinin başında oldukları için onlardan daha çok çalışmalarının beklenmesine karşı bir çeşit protestoları olduğunu söyleyenler de.

Bir Yöneticiyseniz Ekibinizde Sessiz İstifa Sinyallerini Nasıl Anlarsınız?

Sessiz istifanın sinyallerini ne kadar erken fark ederseniz yetenek kaybını önlemek ve ekip ruhunu korumak için o kadar çok fırsatınız olabilir. Aşağıdakiler net göstergeler olmasa da dikkat çekici unsurlardır. Sorunun kaynağını ya da sürekliliğini saptayabilmek için bir süre gözlemledikten sonra karara varmanız daha sağlıklı olacaktır.

• Önceden uyumlu ve istekli davranan bir çalışanın kayıtsız kalması önemli bir değişimdir.
• Daha iyi bir iş ortaya çıkarmak için inisiyatif almayı, yeni bir görev için gönüllü olmayı bırakmak motivasyonun düşüklüğünü göstereceği gibi üretkenliğin azalacağının sinyalini de verir.
• Sorunları konuşmak yerine kaçınmak ve sessizlik tercih ediliyor; e-postaları/mesajları uzun zaman sonra yanıtlamak ya da görmezden gelmek normalleşiyorsa kayıtsızlık sinyali olabilir.
• Grup çalışması içerisinde geride durmak ve ilk aksiyonu diğerlerinden beklemek grubun potansiyelini zayıflatıyor olabilir.
• Genel olarak verimliliğin düşmesi sessiz istifanın en büyük göstergesi olabileceği gibi başka bir sorunun habercisi de olabilir.

Bu Durum Çalışanlarınızla Mı İlgili Yoksa Sizin Liderlik Tarzınızla Mı?

Zenger Folkman analistleri, ihtiyaçlarına duyarlı bir liderlere sahip olan ve olmayan çalışanların iş konusunda ekstra çaba sarf etme motivasyonunu araştırıyorlar (2). 2020’den bugüne yapılan liderlik değerlendirmelerini incelediklerinde, ihtiyaçlarına değer veren bir lidere sahip çalışanların 3 kat daha fazla çaba sarf etmek istediğini ve yalnızca %3’ünün sessiz istifaya yatkınlık gösterdiğini keşfediyorlar. İhtiyaçlarını göz ardı ettiğini düşündükleri bir liderle çalışanların ise %14’ü sessiz istifa sürecinde olduğunu belirtiyor. Yönetici desteğinin bu denli fark yarattığının görülmesi, çalışanların sessiz istifa hareketi ile gösterdiği isteksizliklerinin yöneticilerine yönelik bir tepki olduğunu düşündürüyor.

Ekibinizde Bu Sinyalleri Alırsanız Ne Yapmalısınız?

• Çalışanlarınızın refahını önceliklendirin

Pek çok çalışan iş-yaşam dengesinin bozulması sebebiyle işiyle kurduğu bağı gözden geçiriyor. Refahlarını düşünerek yapacağınız küçük bir dokunuşla işlerine bağlılıklarını güçlendirme konusunda çalışanlarınıza ihtiyaçları olan desteği verebilirsiniz. Deneyimlerinde iyileştirilebilecek bir nokta var mı, neyi değiştirerek daha iyi bir hale getirebilirsiniz? Örneğin, çalışma yükündeki dönemsel artışları telafi edecek ara boşluklar yaratmak ya da mesai saatlerindeki çalışma temposunun gözden geçirilmesi…

• Takdir kültürünü geliştirin

İnsanların yaptıkları iyi şeylerin görüldüğü yerlerde ellerinden gelenin fazlasını yapmaya çalışması bildiğimiz bir fenomen. Çalışanlarınıza hem kendilerinin hem de yaptıkları işin değerini hissettirebilmek için takdir fırsatlarını kaçırmayın. Grubun ve bireylerin güçlü, başarılı yanları kadar verilen emeği ve ortaya koyulan ekstra çabaları da göz ardı etmeyin.

• Bağ kuran bir liderlik sergileyerek iletişimi sıkı tutun

Ekibinizdeki davranış değişikliklerini fark edebilecek kadar çalışanlarınızla yakın temasta olmak bağlılığı güçlendirmek için önemlidir. Çalışanlarınızın kendilerini ifade edebileceği, sorunlarını paylaşabileceği bir ortam inşa etmek için psikolojik güvenlik ortamı oluşturun. Ekip arkadaşlarınızı yakından tanıyın ve şirket değerlerinizi benimsemeleri için onlara nasıl ilham vereceğinizi keşfedin. Özellikle uzaktan çalışan gruplarda herkesle bağ kurmak kolay olmayabilir; ortak paydalar bulmaya ve iş dışında paylaşım yapmaya odaklanın.

Özetle, sessiz istifa ne yeni ne de yerel bir durum. Ekibinizde belirtilere denk gelirseniz bir yönetici olarak, çalışanlarınızın refahını önceliklendirmek, takdir kültürünü geliştirmek ve iletişimi güçlendirmek için neler yapabileceğinizi düşünerek bu süreci yönetebilirsiniz.

Kaynaklar

https://www.youthall.com/tr/company/ebooks/sessiz-istifa

https://zengerfolkman.com/articles/quiet-quitting-is-about-bad-bosses-not-bad-employees/